DEI NAIT WIL DIEK’N MOUT WIEK’N
Op de Middendijk
Aan de Allard Kwastweg in Westernieland staan twee monumenten.
De eerste is voor de inpoldering van de Linthorst Homanpolder met de beroemde tekst ‘Dei nait wil diek’n mout wiek’n’.
Hiervan bestaat een zeer uitgebreid filmverslag “Over de Slikken nabij Pieterburen in de jaren 1939-1947″, te zien (zwart-wit) via de Filmbank Groningen. Het werk werd in 1939-1940 uitgevoerd in het kader van de Dienst Uitvoerende Werken, een groot werkverschaffingsproject voor duizenden arbeiders. Voor hen werd onderaan de dijk het werkkamp De Slikken opgericht. Een groot deel daarvan bestaat nog en wordt ook als monument beschouwd.
De polder werd officieel geopend op 26 februari 1948 door J. Linthorst Homan, de Commissaris der Koningin.
Busramp
Het tweede monument is ter nagedachtenis aan veertien personen, waaronder dertien van een busramp bij Ranum. In de mistige ochtend van 16 oktober 1940 is een bus vol arbeiders onder de trein gekomen. De veertiende arbeider kwam om het leven toen hij onder het locomotiefje kwam dat de omgespitte grond vervoerde. Volgens het Nieuwsblad van het Noorden waren duizenden belangstellenden toegestroomd om van de begrafenis een indrukwekkende plechtigheid te maken. Op de Zuiderbegraafplaats in Groningen zijn de graven van twaalf slachtoffers nog steeds terug te vinden. Chauffeur Havers werd in zijn woonplaats Zwolle begraven.
In het dorp
Op de driesprong in het dorp staan nog twee rijksmonumenten: de Mariakerk en de naastgelegen pastorie genaamd De Weem.